فهرست مطالب عنوان صفحه مقدمه......................................... 1 فصل اول : نماد و نگرشی نمادین 1-1 نماد و نگرش نمادین به هستی ................ 6 1-2 نماد و نقش آن در زندگی ................... 10 فصل دوم : سقاخانه 2-1وجود افتراق فضاهای سنتی و مدرن............. 13 2-1-1 شناختی از دو واژه «نوگرایی» و «سنت گرایی» 13 2-1-2 گرایش به فضاهای شهری سنتی .............. 14 2-1-3 مقایسه فضاهای سنتی و مدرن .............. 16 2-2 فرهنگ واژگانی سقاخانه .................... 18 2-3 علل پیدایش سقاخانه ...................... 24 2-4 دو عنصر اساسی در سقاخانه ................. 31 2-4-1 آب...................................... 32 2-4-1-1 آب عنصر مقدس و مشترک در ادیان پهنه ی ایران زمین 34 2-4-1-2 آب در دیگر آیین های باستانی........... 36 2-4-1-3 آب در ادیان و آیین ها................. 37 2-4-1-3-1 آب در دیانت یهود.................... 37 2-4-1-3-2 آب در مسیحیت ....................... 38 2-4-1-3-3 آب در آیین مندائی و صابئین ......... 38 2-4-1-3-4 آب در اسلام ......................... 39 الف : بازتاب آب در اسلام ..................... 39 ب: آب در عرفان اسلامی – ایرانی ................ 40 ج: آب ، واقعه کربلا و آب تربت ................ 42 د: آب و مذهب دو روی یک سکهاند در سقا خانه ... 45 2-4- 2 آتش ................................... 50 2-4-2-1 آتش و نور در ایران باستان ............ 50 2-4-2-1-1 اهمیت آتش و نور درجهان بینی آفرینش ایران باستان 53 2-4-2-1-2 آتش و نور واسطوره های آن در فرهنگ آریایی 53 2-4-2-2 کارکرد رمزهای آتش و نور در اسلام ...... 54 2-4-2-3 کارکرد رمزهای آتش و نور در ایران ..... 55 2-4-2-4 نور و هنر ............................ 56 2-5 معماری سقا خانه .......................... 57 2-6 عناصر نمادین سقا خانه .................... 60 2-6-1 آینه ................................... 61 2-6-2 شمع ( چراغ نفتی ، لوستر ) .............. 63 2-6-2-1 شعله شمع ............................. 64 2-6-2-2 سوگند به نور و روشنایی و فروغ و شمع افروزی 66 2-6-2-3 شمع گردانی در مراسم مقدس ............. 67 2-6-2-4 شمع در سقا خانه : آتش و آب ........... 67 2-6-3 قفل .................................... 68 2-6-4 آدمکهای فلزی ........................... 70 2-6-5 پنجه .................................. 72 2-6-6 چشم .................................... 74 2-6-7 ظرف سقا خانهای ......................... 75 2-6-8 ستاره .................................. 76 2-7 تزئینات دیگر سقاخانه ..................... 76 2-7 -1 کتیبه نویسی............................ 76 2-7-2 سنگاب................................... 80 2-8 رنگ در سقاخانه ........................... 81 2-8-1 پیشینه ای از رنگ ....................... 81 2-8-2 خواص رنگ سبز ........................... 82 2-8-2-1 مسرت بخشی و شاد آور بودن ............. 83 2-8-2-2 تقویت تحمل پذیری و صبر ............... 83 2-8-3 رنگ سبز در سقاخانه ..................... 84 2-9 معرفی تعدادی از سقاخانههای معروف 2-9-1 سقاخانه عزیز الله ......................... 90 2-9-2 سقاخانه سردر مجلسی ..................... 92 2-9-3 سقاخانه طوقچی .......................... 93 2-9-4 سقاخانه آقا میرزا اسدالله روضاتی .......... 95 2-9-5 سقاخانه در دشت ......................... 97 2-9-6 سقاخانه حاج آقا شجاع ................... 99 2-9-7 سقاخانه پنج شنبه دین .................. 101 2-9-8 سقاخانه قدیمی رو به روی سردر مسجد جورجیو 103 2-9-9 سقاخانههای درب امام ................... 105 2-9-9-1 سقاخانه دالان درب امام .............. 105 2-9-9-2 سقاخانه صحن شمالی درب امام ......... 106 2-9-9-3 سقاخانه مجاور درب امام ............. 107 2-9-10 سقا خانه مسجد حکیم ................... 108 2-9-11 سقا خانه هارونیه ..................... 109 2-9-12 سقاخانه درب کوشک ..................... 110 2-9-13 سقاخانه بیدآباد ...................... 110 2-9-14 سقاخانه حاج محمد جعفر ................... 111 2-9- 15 سقاخانه قصر در دشت .................. 112 2-9-16 سقاخانه گرگ یراق ..................... 113 2-9-17 سقاخانه گذرهارونیه ................... 114 2-9-18 سقاخانه حاج علی ...................... 115 2-9- 19 سقاخانه آقانور ...................... 116 2-9-20 سقاخانه ترکها ........................ 117 2-9- 21 سقاخانه مسجد سید .................... 118 2-9-22 سقا خانه تاج الدین ................... 119 2-9-23 سقاخانه مسجد لبنان ................... 120 2-9- 24 سقاخانه مسجد ذکر الله .................. 121 فصل سوم : مکتب سقا خانه 3-1 مکتب سقا خانه و پیدایش آن ............... 122 3-2 هنرمندان مکتب سقا خانه .................. 127 3-2-1 منصور قندریز .......................... 127 3-2-2 حسین زنده رودی ........................ 129 3-2-3 پرویز تناولی .......................... 131 3-2-4 فرامرز پیل آرام ....................... 133 3-2-5 ژازه طباطبایی ......................... 134 3-2-6 جعفر روحبخش ........................... 135 3-2-7 مسعود عربشاهی ......................... 135 3-2-8 ناصر اویسی ............................ 137 3-2-9 صادق تبریزی ........................... 138 3-3 تطبیق برخی آثار هنرمندان سقاخانه با ادعیه و طلسمات 139 3-4 نمونهای دیگر از آثار هنرمندان معاصر با نگاه سقاخانهای 145 نتیجه گیری .................................. 152 گزارش کار عملی .............................. 154 منابع 165
|